بررسی سمیت عصاره ی هیدروالکلی هندوانه ی کوهی momordica charantia بر کبد موش های سوری نر

مقدمه: هندوانه ی کوهی، به علت خاصیت هیپوگلایسمیک شهرت دارد و به صورت گسترده در جامعه جهت درمان دیابت استفاده می شود. در این تحقیق، علاوه بر بررسی ظرفیت آنتی اکسیدانی گیاه و اثر آن بر ظرفیت آنتی اکسیدانی خون، احتمال هپاتوتوکسیسیتی این گیاه با بررسی شیمیایی و هیستولوژیک مورد ارزیابی قرار گرفت. روش ها: در این مطالعه، 70 موش سوری نر با وزن 30-25 گرم وارد مطالعه شدند و به طور تصادفی در 7 گروه قرار گرفتند. موش ها به مدت 7 روز در شرایط آزمایشگاهی نگهداری و سپس در روز هشتم دوزهای مختلف عصاره ی هندوانه ی کوهی از طریق تزریق داخل صفاقی دریافت کردند. گروه های درمان تک دوز شامل 100، 500، 1000، 2000 و 4000 میلی گرم بر کیلوگرم و گروهی که یک هفته تحت درمان با دوز 500 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت روزانه قرار گرفت. سپس به مدت 72 ساعت موش ها تحت نظر بودند و بعد از آن کشته شدند. کبد موش ها جهت بررسی هیستولوژی برداشته و تغییرات هیستوپاتولوژیک کبد بررسی شد. سرم موش ها نیز از نظر آنزیم های کبدی (alp یا alkaline phosphatase، sgpt یا serum glutamic-pyruvic transaminase و sgot یا serum glutamic oxaloacetic transaminase) بررسی شد. ظرفیت آنتی اکسیدانی خون و گیاه نیز محاسبه شد. یافته ها: در کلیه ی گروه هایی که دارو را به صورت تک دوز دریافت کرده بودند، تغییرات آماری معنی داری در میزان آنزیم های کبدی sgot، sgpt و alp و همچنین در مطالعات بافت شناسی مشاهده نشد (05/0 < p). مقادیر آنزیم های sgot، sgpt و alp به ترتیب 0/76 ± 8/180، 0/54 ± 6/80 و 0/88 ± 7/204 بود. ظرفیت آنتی اکسیدانی هندوانه ی کوهی 68 درصد و ظرفیت آنتی اکسیدانی خون 564 میکرومول بر لیتر به دست آمد. نتیجه گیری: هندوانه ی کوهی تا دوز 4000 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت تک دوز برای کبد آسیب و سمیتی ایجاد نمی کند، اما انجام مطالعات بیشتر با دوز های مختلف دارو پیشنهاد می شود.